Elke vorm of dreiging van geweld tussen partners of ex-partners noemen we partnermishandeling. Daar valt ook geestelijke mishandeling en financieel misbruik onder. Partnermishandeling is niet altijd duidelijk zichtbaar (1). Soms ligt het in een wat grijs gebied, dit geldt met name voor emotionele mishandeling. Partners die emotioneel mishandeld worden hebben vaak wel het idee dat er iets niet klopt maar omdat er (vaak door de jaren heen) veel verwarring is ontstaan twijfelen deze partners vaak aan zichzelf. Naarmate deze relatiedynamiek langer speelt kan het slachtoffer steeds sterker overtuigd ervan raken dat er iets mis is met hen; dat zij het probleem zijn.
Jaarlijks zijn er in Nederland een miljoen mensen slachtoffer van huiselijk geweld. Tussen de 200.000 en 230.000 mensen krijgen te maken met ernstige of herhalende vormen van huiselijk geweld (2). Er zijn verschillende soorten mishandeling. Bij het woord mishandeling denken we vaak als eerste aan lichamelijk geweld, zoals slaan en schoppen. Maar het kan ook gaan om geestelijke (emotionele) mishandeling, seksuele mishandeling, stalking, verwaarlozing, of bijvoorbeeld misbruik van geld of spullen.
Partners die emotioneel mishandeld worden hebben vaak wel het idee dat er iets niet klopt maar omdat de woorden en daden van de daders niet overeenkomen, twijfelen deze partners vaak sterk aan zichzelf. Bij fysieke (lichamelijke) mishandeling, zoals slaan (of erger) weten de meeste mensen wel dat dit niet oké is en er een grens wordt overgegaan. Bij emotionele mishandeling ligt dit wat lastiger omdat er niet een duidelijke afkapgrens is: wat kan je wel zeggen en wat niet? Wanneer is iets kwetsend? Misschien ben je wel heel gevoelig en werd het niet gemeen bedoeld (een pleger van emotioneel geweld kan dit zeggen). Soms zijn daders bewust in hun gedrag, maar soms is dit ook helemaal niet het geval. Dit gebeurt vaak bij relaties waar al langer problemen spelen die niet aangepakt, uitgesproken en opgelost worden. Door de loop van de tijd stapelt onvrede zich op en beide partners tonen aan elkaar een steeds slechtere versie van zichzelf. Waarbij de een steeds meer dader wordt en de ander steeds meer slachtoffer. Daders kunnen man of vrouw zijn.
Wanneer jij twijfelt of er partnermishandeling speelt, dan is de kans aanwezig dat dit daadwerkelijk het geval is. Kom dan in actie en bespreek deze twijfels met je huisarts of psycholoog. Je staat er niet alleen voor
Er is een documentaire die ik waardevol vindt om hier te delen. Deze documentaire gaat in op emotioneel (geestelijk) geweld in relaties en met name op 'dwingende controle'. Want juist bij deze relatiedynamiek raken de slachtoffers zó in verwarring dat ze gaan twijfelen aan zichzelf: "misschien ben ik wel het probleem?"
In 2020 werd de documentaire “Zij lijkt het probleem te zijn” uitgebracht. Een educatieve film over het herkennen van intiem geweld oftewel dwingende controle. De film is gemaakt door documentairemaakster Sanne te Pas van Canto Libre Films, in opdracht van gemeente Amsterdam. Iris Koops is nauw betrokken geweest bij de inhoud en opzet van de film en heeft het script geschreven. Iris Koops heeft er haar levenswerk van gemaakt om kennis te verzamelen en deze zo toegankelijk mogelijk te maken voor slachtoffers van narcistische mishandeling. Zelf heeft ze jaren moeten zoeken voordat ze wist waar ze mee te maken had. De informatie moest toegankelijker zijn! Zo ontstond in 2013 de organisatie Het Verdwenen Zelf. Iris Koops schreef meerdere boeken en heeft gewerkt aan een divers aanbod voor slachtoffers en professionals. De stichting is inmiddels uitgegroeid tot een kenniscentrum op dit gebied. Op deze website vind je ook veel informatie over emotionele mishandeling. Op deze website spreken ze van narcisme bij de dader maar hier bedoelen ze ook "personen met narcistische trekken" mee. De narcistische persoonlijkheidsstoornis is namelijk niet een veel voorkomende stoornis. Geschat wordt dat dit ongeveer bij 1% van de bevolking voorkomt (1). Vaker komt het voor dat personen kenmerken van narcisme vertonen. Ook kan iemand gaslighten (psychologische manipulatie) zonder dat er sprake is van een narcistische persoonlijkheidsstoornis.
De documentaire is gemaakt voor hulpverleners om deze relatiedynamiek (sneller) te herkennen. Toch vind ik het nét zo waardevol om deze documentaire te delen met de mensen die zich afvragen of ze in deze foute relatiedynamiek zitten. Mocht je bij het bekijken van deze documentaire (veel) herkenning vinden dan raad ik je aan om in actie te komen en dit te gaan bespreken. De dynamiek is namelijk lastig in je eentje te doorbreken als je slachtoffer bent. Deze relatiedynamiek is ook niet geschikt om aan te pakken met relatietherapie of mediation; hier is een bepaalde mate van gelijkwaardigheid voor nodig. Neem iemand in vertrouwen in je eigen omgeving, of maak een afspraak bij je huisarts (of pohggz). Deze kan je aanhoren en informeren over de mogelijke opties om dit te stoppen. Maar kijk vooral ook de documentaire want dat kan ook al een gevoel van herkenning en rust geven nadat je je al lange tijd afvraagt of jij het wel goed ziet.
Herken je jezelf in dit beeld, dan kan je op de website van "Het Verdwenen Zelf" meer informatie vinden over deze relatiedynamiek en ook welke stappen er gezet kunnen worden om hieruit te komen. Andere online plekken waar je bij huiselijk geweld naartoe kan gaan zijn oa. Veilig Thuis, Stichting Fier, SAFE, Sterk Huis, Thuisarts, Slachtofferhulp, Ik vermoed huiselijk geweld, Slachtofferwijzer,
1. website www.verdwenenzelf.org
2. website www.slachtofferwijzer.nl
Speelt er direct gevaar: bel 112
Inzicht #22
Manipulatie is wanneer ze jou de schuld geven voor jouw reactie op hun disrespect.
- Onbekend
Reactie plaatsen
Reacties